Page 21 - ThaiVersion
P. 21
การทัศนาจรกรุงเทพมหานครฯ ของท่านราชทูตครอว์เฟิร์ด
ท่านราชทูตแห่งสหราชอาณาจักร ท่านจอห์น ครอว์เฟิร์ด (Sir John Crawfurd) ถูกส่งตัวมาจากประเทศ
อังกฤษเพื่อปฏิบัติภารกิจในการสำารวจหยั่งเชิงท่าทีของไทยเกี่ยวกับสี่รัฐมาเลย์ทางภาคเหนือ โดยได้พำานัก
ระยะยาวอยู่ที่กรุงเทพมหานครในปี ค.ศ. 1822 ในบันทึกความทรงจำาปี1828 ที่ปรากฏอยู่ในวารสารของ
สถานทูตศาลไทยและโคชินไชนา (Journal of an Embassy to the Courts of Siam and Cochin China)
ท่านจอห์น ครอว์เฟิร์ด บันทึกไว้ว่า: พวกเราได้ท่องเที่ยวเมืองกรุงเทพมหานครฯในเช้านี้ พื้นดินที่ถูกสร้าง
ขึ้นเต็มไปด้วยร่องรอยของแผ่นดินลุ่มน้ำาต่ำา แต่ไม่ได้เป็นแอ่งน้ำา และถูกเชื่อมต่อกันด้วยลำาธารอันคดเคี้ยว
และลำาคลองจำานวนมาก พวกเราข้ามแม่น้ำาจากที่อยู่อาศัยของเราไปสู่พระราชวังซึ่งตั้งอยู่ริมฝั่งตะวันตกของ
แม่น้ำา ในแต่ละด้านของแม่น้ำา มีแถบที่อยู่อาศัยวางตัวลอยล่องอยู่บนแพไม้ไผ่จอดอยู่ริมฝั่ง ... ครอบครอง
โดยชาวจีนผู้ดีที่มีร้านค้าอยู่ริมแม่น้ำา... สิ่งเหล่านี้จำานวนมากมายทำาให้พวกเราหลงอยู่ในช่วงเวลาที่ดี โดยที่
เราไม่ได้นึกถึงเลยว่า มีถนนอยู่เพียงไม่กี่แห่ง หรือแทบไม่มีเลยในกรุงเทพฯ โดยที่แม่น้ำาและลำาคลองต่างๆ
ได้ทำาให้เกิดทางหลวงสัญจรที่คุ้นเคย ไม่เพียงแต่พาหนะที่ขนส่งสินค้าเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการเดินทางของ
ผู้โดยสารทุกๆประเภท เรือจำานวนมากเป็นร้านค้าที่มีเครื่องเคลือบดินเผา น้ำาปลา เครื่องปรุงอาหาร ปลาแห้ง
และเนื้อหมูสด ผู้ขายของสินค้าโภคภัณฑ์ทั้งหลายเหล่านี้กำาลังทำาการเร่ขายและร้องเรียก ประหนึ่งว่าพวกเขา
อยู่ในเมืองยุโรป ในบรรดาผู้ที่ล่องเรือทั้งหลาย ส่วนใหญ่จะเป็นผู้หญิงและพระภิกษุสงฆ์ที่โกนหัวและนุ่งห่ม
ผ้าเหลือง นี่เป็นชั่วโมงที่พวกเขามักจะทำาการบิณฑบาต ซึ่งเราจะเห็นพระภิกษุสงฆ์เป็นจำานวนมากแม่น้ำา
แสดงให้เห็นถึงฉากของกิจกรรมที่สำาคัญ และหลักฐานของการดำารงอยู่ของการค้าที่เจริญรุ่งเรือง เรานับ
เรือสำาเภาขนาดใหญ่ และขนาดเล็กที่มีส่วนร่วมในการค้าต่าง-ประเทศได้ถึงเจ็ดสิบลำา...นอกจากนี้ ยังมีเรือ
ขนาดเล็กจำานวนมากที่มีส่วนร่วมในการค้าภายในประเทศ เช่นเดียวกับแพลำาเลียงสินค้าจำานวนมาก ความ
มั่งคั่งของสินค้ารวมถึงพริกไทยดำา น้ำาตาล ดีบุก กระวาน กฤษณา ซาง เปลือกไม้โกงกางแดง ชิงชันสำาหรับ
เฟอร์นิเจอร์และตู้, ผ้าฝ้าย งาช้าง ไม้ครั่ง ข้าว ถั่วหมาก เกลือ ปลา ที่กำาบังพราง และหนังวัว ควาย ช้าง
แรด กวาง เสือ เสือดาว นาก ชะมด ลิ่นของงูและมยูขที่มีเปลือกท้องของ เต่าสายพันธุ์บก เขาของควาย
วัว กวางและแรด กระดูกของวัว ควาย ช้าง แรดและเสือ เอ็นกวางตากแห้ง ขนของนกกระทุง นกกระสา
นกยูง นกกระเต็น หลายสายพันธุ์ และรังนกนางแอ่นพร้อมรับประทาน
เจค็อบ ไชด์ 1892
ในปี 1892 เจค็อบ ที ไชด์ ได้สังเกตุเห็นว่าตลาดน้ำามีความคึกคักอย่างมากก่อนรุ่งอรุณ อาณาจักรตลาดน้ำา
ของเมืองสยามนี้จะมีการค้าขายที่คึกคักในช่วงกลางคืน มีเรือมาจากทั่วสารทิศที่บรรทุกของมาขายมีทั้งผล
ไม้ ผัก ข้าวและเนื้อสัตว์ ที่นี่ผู้หญิงจะเป็นแม่ค้าและท่ามกลางแสงไฟจากโคมที่ทำาจากกะลามะพร้าว คือการ
ต่อรองราคาที่เข้มข้นทั่วทุกหนแห่ง แม่น้ำาทั้งหมดถูกปกคลุมด้วยแสงไฟที่ริบหรี่เหล่านี้ดังกับแสงของหิ่งห้อย
เรือจอดอยู่อย่างแน่นขนัดไปหมดจนเป็นการเปล่าประโยชน์หากจะพยายามแทรกตัวผ่าน แต่ทันทีที่ลำาแสง
แรก ของดวงอาทิตย์ได้ทอดผ่าน แสงริบหรี่เหล่านี้ได้อันตรธานหายไป แต่ในไม่ช้าไม่นานอาจจะได้เห็นภาพ
ของเรือที่วุ่นวายสลับกับเสียงตะโกนของผู้คนบ้าง แม่น้ำาทั้งเส้นดูว่างเปล่าและเงียบสงบในช่วงระหว่างวัน
